Jacqueline  Smetsers

 Beëdigd tolk/vertaler Frans,  Docente Frans en Italiaans

Een misverstand

Den Bosch is een leuke stad, zeker als je een wandeling door het oude centrum kunt maken en uitleg krijgt van een gids. Pas geleden kwam ik tijdens zo’n wandeling langs een gezellig restaurantje met de naam “Brasserie Méprise”.

Het zal wel een (beroeps-) tik zijn, maar ik let altijd op Franse namen als ik ergens in een stad ben. Het was me al opgevallen dat de horeca in het Bossche centrum dankbaar gebruik maakt van de taal van Molière.

Zo zag ik bijvoorbeeld:

Etablissement Bonne mère

Mangerie de Veste

Le Méridien

Le Bateau

La Veuve Clicquot

Marie Entrecôte

en ook :

Fidélité (bruidsmode)

Beau (lingerie)

La Folie (antiek en curiosa)

Le Bateau (de boot) verwijst naar de eeuwenoude haven en de handelsgeest van de Bosschenaren. Mangerie betekent: overvloedige maaltijd en dat past natuurlijk wel bij een restaurant. Op de deurmat van restaurant Zoetelief stond met grote letters te lezen: La Veuve Clicquot. Dit bleek bij navraag de huischampagne van het restaurant te zijn. La Bonne Mère is Frans voor: Onze Lieve Vrouw, heel toepasselijk dus voor Den Bosch. Entrecôte is een ribstuk (la côte = de rib, waarvan weer is afgeleid: la côtelette = karbonade ofwel kotelet). Marie Entrecôte is de bijnaam voor Marie Deselmes, die ruim 100 jaar geleden in de omgeving van Parijs bekend was om haar heerlijke entrecôte en later ook homard (kreeft).

Le Méridien betekent: meridiaan of zonnewijzer. Het is maar de vraag of de eigenaars dit weten, want op hun website verwijzen ze vooral naar de Middellandse Zee (la Méditerranée) en het mediterrane karakter van hun eetgelegenheid. Waarschijnlijk bedoelen ze: le Méridional (iemand afkomstig uit Zuid-Frankrijk, ofwel le Midi).

Om terug te komen op Brasserie Méprise: de stadsgids legde uit dat de naam een verwijzing was naar “t misverstant”, de naam die in de volksmond gegeven was aan het pand waarin het restaurant gevestigd is. Volgens de aanduiding op de muur zou het pand dateren uit 1149, maar dat is onmogelijk omdat er toen nog geen stenen huizen stonden in Den Bosch. Waarschijnlijk zijn de cijfers verwisseld tijdens een van de verbouwingen, vandaar het misverstand.

Mooi verhaal, maar mijn eerste reactie was: dat kan niet, want mépriser betekent minachten. Een misverstand is een malentendu ... Maar om je restaurant nou “minachting” te noemen ... Even later viel het kwartje. Natuurlijk! Le mépris is minachting en komt van het werkwoord mépriser. La méprise komt van se méprendre, zich vergissen.

Een klein misverstand ...